Grupa Badawcza Kriepost

W dniach 23-25.10.2020 ekipa Grupy Badawczej Kriepost (w składzie: Anna Świtalska – „AnnS”, Janek Kułak – „Dziadek” i Piotr Tymiński – „Snuffer”) udała się na Brzeski Rejon Umocniony w celu uściślenia położenia znanych nam już obiektów rozległego zaplecza budowlanego w rejonie PO Szerszenie. Tym razem spędziliśmy na miejscu więcej czasu, poświęcając go na dokładne mapowanie pozostałości obiektów, rozmowy z miejscowymi mieszkańcami i analizę terenu. Efektem było oznaczenie lokalizacji kruszarni kamienia oraz odsłonięcie pięknego fundamentu (najprawdopodobniej pod generator).

Okoliczną ciekawostką, świadczącą o rozległości zaplecza i ilości nagromadzonych materiałów jest fakt, iż po ucieczce Armii Czerwonej bazalt, szyny i elementy metalowe zostały wykorzystane przez miejscową ludność do budowy solidnych ziemianek. Dużą ziemiankę, będącą przeglądem wszelkich dostępnych i „zagospodarowanych” na miejscu surowców, można tam oglądać do dziś.

Ponadto dokładniejsze zbadanie lasu na pn-zach od linii kolejowej Czeremcha-Nurzec-Siemiatycze na wysokości zaplecza budowlanego umożliwiła oznaczenie kolejnych pozostałości po schronie polowym (62-SZ-B2), flankującym tę ważną wówczas magistralę zaopatrzeniową, prowadzącą z głównych składów i warsztatów w Czeremsze.
Dostępne niemieckie mater iały archiwalne (meldunki i zdjęcia lotnicze) potwierdzają, iż w rejonie pomiędzy punktami oporu Anusin i Słochy Annopolskie wybudowano oraz rozpoczęto budowę schronów w ramach polowego punktu oporu. Nie można rzecz jasna oczekiwać, iż po latach pozostałości po tego typu obiektach będą zachowane, niemniej korzystając ze sposobności zbadaliśmy las na odcinku Anusin – Turna Duża, weryfikując kilka wytypowanych lokalizacji. Wysiłek się opłacił – odnaleźliśmy ruiny schronu betonowo-drewnianego (62-TUP-01) oraz oznaczyliśmy dwa zachowane wykopy pod schrony polowe o czytelnych azymutach ognia. Planowane schrony, oznaczone na naszej mapie jako 62-TUP-02 i 62-TUP-03, miały pilnować drogi z Siemiatycz na Turnę Dużą, prowadzącej w kierunku granicznego Bugu.

Przy okazji pobytu w rejonie poświęciliśmy sporo czasu na „odkrzaczanie” i uzupełniliśmy materiał zdjęciowy celem uwiecznienia szczegółów schronów w kilku punktach oporu, zwykle niedostępnych pod zasłoną gęstej roślinności. W planach dalsza weryfikacja położenia schronów polowych w kierunku granicy białoruskiej w oparciu o archiwalne meldunki i raporty.